NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
مُسَدَّدٌ
حَدَّثَنَا
عَبْدُ الْوَارِثِ
عَنْ عَلِيِّ
بْنِ زَيْدٍ
عَنْ الْقَاسِمِ
بْنِ
رَبِيعَةَ
عَنْ ابْنِ
عُمَرَ عَنْ
النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
بِمَعْنَاهُ
قَالَ خَطَبَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
يَوْمَ
الْفَتْحِ
أَوْ فَتْحِ
مَكَّةَ
عَلَى
دَرَجَةِ
الْبَيْتِ
أَوْ
الْكَعْبَةِ
قَالَ
أَبُو دَاوُد
كَذَا
رَوَاهُ
ابْنُ عُيَيْنَةَ
أَيْضًا عَنْ
عَلِيِّ بْنِ
زَيْدٍ عَنْ
الْقَاسِمِ
بْنِ
رَبِيعَةَ
عَنْ ابْنِ
عُمَرَ عَنْ
النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
رَوَاهُ
أَيُّوبُ
السَّخْتِيَانِيُّ
عَنْ
الْقَاسِمِ
بْنِ
رَبِيعَةَ عَنْ
عَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
عَمْرٍو
مِثْلَ حَدِيثِ
خَالِدٍ
وَرَوَاهُ
حَمَّادُ
بْنُ سَلَمَةَ
عَنْ عَلِيِّ
بْنِ زَيْدٍ
عَنْ
يَعْقُوبَ
السَّدُوسِيِّ
عَنْ عَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
عَمْرٍو عَنْ النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
وَقَوْلُ
زَيْدٍ
وَأَبِي
مُوسَى مِثْلُ
حَدِيثِ
النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
وَحَدِيثِ
عُمَرَ رَضِيَ
اللَّهُ
عَنْهُ
Bize Müsedded haber verdi,
bize Ali b. Zeyd'den naklen Abdulvâris haber verdi. Ali b. Zeyd, Kasım b. Rabîa
vasıtasıyla İbn Ömer'den o da Rasûlullah (s.a.v) den önceki (4547.) hadisi aynı
mânâda rivayet etti.
Ravi şöyle dedi:
"Rasûlullah fs.a.v)
feth günü -veya Mekke fethi günü- Beyt-i şerifin veya Kabe'nin- merdiven
basamağında halka hitabetti."
Ebû Davud der ki: Bu
hadisi İbn Üyeyne de; Ali h. Zeyd'den. o Kasım b. Rabîa dan, o da İbn Ömer
vasıtasıyla Rasûlullah (s.a.v) den rivayet etti. Ayrıca, Eyyûb es-Sahtiyânî,
Kasım b. Rabîa vasıtasıyla Abdullah b. Amr'den Hâlid'in hadisinin benzerini
rivayet etti. Hammad b. Seleme de Ali b. Zeyd kanalıyla Ya'kub es-Sedûsî'den, o
da Abdullah b. Amr vasıtasıyla Rasûlullah'dan rivayet etti. Zeyd ve Ebû
Musa'nın sözleri, Rasûlullah'in hadisi ve Ömer (r.a) m haberi gibidir.
İzah:
Bu hadisler, babın ilk
hadisinin değişik rivayetleridir.£bu Davud, metnin sonunda talikan beyan ettiği
görüşlerinde değişik isnadlara işaret etmiştir. Son cümlede de; Zeyd ve Ebû
Musa'nın sözlerinin, Rasûlullah ve Ömer'in hadisleri gibi olduğunu
söylemektedir. Bundan maksadı, Zeyd ve Ebû Musa'nın Şibh amd konusundaki
görüşlerinin Hz. Nebi (s.a.v) in hadisinde ve Hz. Ömer'den gelen haberde
belirtilen istikâmette olduğunu beyândır. Hz. Ömer'in işaret edilen haberi bir
sonraki 4550 nolu hadistir.
Ebû Davud'un tâlikında
İbn Uyeyne'nin rivayetinin İbn Ömer'de, Ey-yûb es-Sahtiyânî'nin rivayetinin ise
Abdullah b. Amr'da son bulduğu görülmektedir. Mûnzîrî bu mes'ele ile ilgili
olarak şöyle der:
"Kasım b. Rabîa'nın
hadisi hem Abdullah b. Ömer hem de Abdullah b. Amr'dan işitip, bir seferinde
birinden, bir seferinde ötekinden rivayet etmiş olması muhtemeldir."